برج آزادی، نماد پایتخت ۲۳۰ ساله ایران، یکی از نمادهای نوستالژیک تاریخ معاصره که به نظر می رسه خیلی از هموطنان تهرانی و حتی کسایی که از دیگر استانا به تهران دود آلود این روزا سفر می کنن، درباره اون و ظرفیتای هنری و گردشگری اون، چیز زیادی نمی دونن.
گزارش امروز سرویس گردشگری ما، شما رو با برج آزادی و هم اینکه قسمتای جور واجور فرهنگی و هنری اون آشنا می کنه.
اگه در آخر هفته ها، می خواید از جاهای هیجانی تهران بازدید کنین، گردش در مجوعه فرهنگی و هنری برج آزادی تهران رو که یکی از نقاط کمتر دیده شده پایتخته رو به شما در زمستون امسال پیشنهاد می کنیم.
واسه آشنایی با این برج و امکاناتش با ما در گزارش امروز همراه باشین.
برج آزادی: نماد نوستالژی
شاید واسه شما باحال باشه که بدونین، یکی از سالنای معروف برگزاری کنسرت در پایتخت، سالن برج آزادی بوده که در زیر این عمارت بزرگ قرار گرفته و تازگیاً، شهاب صادقی، خواننده پاپ کشورمون، در این برج، رکورد فروش بلیط کنسرتای راک ایران رو شکست. برح آزادی، یه عمارت بزرگ سنگی بی مصرف نیس.
. .
بعضی از مکانها تو تهران، با خود بخشی از تاریخ معاصر رو یدک میکشن و بخاطر این، وقتی از اونا صحبت میکنیم، به یاد روزگاری تلخ و شیرین می افتیم که تاثیر زیادی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و هنری کشور داشته.
یکی از اونا، کاخ گلستان، نگین کاخای ایرانه که به عنوان تنها اثر ثبت شده ایران در فهرست جهانی یونسکو، به عنوان نماد گردشگری پایتخت هم هستش.
کاخ گلستان، جایی در نزدیک خیابون امام خمینی تهران، جشنواره ای از زیبایی و فرهنگ و هنر و بخشی از تاریخ این مرز و بوم در عصر قجریه.
تالار سلام کاخ گلستان و تالار آینه اونو میشه تا حدی با تالار آینه کاخ ورسای پاریس مقایسه کرد که هر دو، جذابیتای معماری و هنری خاص خود رو دارن. علاوه بر کاخ گلستان، یکی دیگه از مکانای نوستالژیک ایرانیان، فرودگاه مهر آباد تهرانه که یکی از سالنای اون، در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.
فرودگاه مهر آباد، بخشی از تاریخ سیاسی معاصر ایران رو یدک میکشه و اتفاقات تلخ و شیرین بسیاری در اون روی داد. شاید نیم قرن آینده، مهر آباد، مکانی تاریخی تو تهران شده و به موزه ای مثل یکی از تماشاگهای پایتخت تبدیل شده و مقصد گردشگری شه.
نزدیک فرودگاه مهر آباد، جایی قرار داره که روزگاری، میدون شهیاد نامیده می شد و پس از انقلاب سال ۵۷، به میدون آزادی تبدیل شد.
میدون آزادی، یکی از بزرگ ترین میدانای کشور بوده و به خودی خود، بخش مهمی از تاریخ سیاسی معاصر ایران در خود جای میده. جایی که هر سال، مقصد پایانی خیلی از گردهماییا و رویدادهای فرهنگی و سیاسی کشور در اونجا برگزار می شه و در تاریخ ۵۰ ساله خود، مهم ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران در اونجا اتفاق افتاده.
در میدون آرادی تهران، برجی قرار داره که برج شهیاد نامیده می شد.
در سال ۱۳۴۹ هجری شمسی، معماری به نام حسین امانت، کار طراحی این سازه بزرگ رو در دستور کار قرار داره.
این برج، به عنوان نماد ایران مدرن، واسه یادبود جشنای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در رژیم پهلوی، طراحی و ساخته شد و حالا، پس از گذشت نزدیک به نیم قرن، بازم از نمادهای اصلی پایتخت هستش.
معماری این سازه بزرگ، ترکیبی از معماری هخامنشیه که ما در پاسارگاد تماشاگر هستیم.
بخشی از بنا، الگو گرفته از معماری ساسانی و بخشی هم به معماری هزار ساله گذشته میدون اسلامی ربط داره.
جالبه که بدونین در زیر برج آزادی، چندین تالار نمایش، نگارخانه، کتابخونه و موزه قرار داشته و حالا در زمستون ۹۵، بعضی از مقصدهای کنسرت گردی تهرانیا، در تالار همایش برج آزادی تهرانه.
صحبت از معمار برج آزادی کردیم، بد نیس کمی درباره ایشون بدونیم.
معماری برج نوستالژی
اگه ایفل در پاریس به عنوان نماد معماری این شهر شناخته می شه، تو تهران، حسین امانت رو باید یکی از تاریخ سازان معماری مدرن ایران دونست. فردی که اصالتا کاشانی بود و علم آموخته دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
ایشون، علاوه بر برح آزادی، طراح ساختمانای اولیه دانشگاه صنعتی شریف و خیلی از سازه های دیگه در ایران و بقیه نقاط دنیاس. بنای سفارت ایران در پکن، از جمله فعالیتای امانت در زمان حضور در ایرانه.
ساختمون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خیابون آزادی از جمله دیگر آثار این طراح سرشناس ایرونی هستش.
طرحای حسین امانت، بیشر به دلیل پیوند معماری سنتی غربی با روح معماری شرقی، شناخته شده و تزیین ساختمون با به کار گیری سنگ ، از جمله دیگه مشخصه های معماری ایشانه. ایشون حالا در کانادا ساکنه و مشغول طراحی پروژه های بین المللی جورواجور بوده که در بالا، تعدادی از پروژهاشون رو مشاهده می کنین.
آشنایی با برج آزادی
گذشتهٔ برج آزادی به سال ۱۳۴۵ خورشیدی برمیگرده. در این سال طرح یه نماد شناسایی ایران میان معماران ایرونی به مسابقه گذاشته شد و در آخر طرح مهندس معمار حسین امانت، بیست و چهار ساله برنده و واسه ساخت برگزیده شد.
عملیات ساخت برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی شروع شد و پس از بیست و هشت ماه کار، در ۲۴ دیماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهره‌ورداری رسید.
این برج، در ۲۶ اسفند ماه سال ۱۳۵۰ هجری شمسی، به پیشنهاد مدیر کل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی، به وسیله وزیر فرهنگ و هنر وفت، به فهرست آثار ملی کشور اضافه می شه که تصویر لوح ثبت رسمی اونو در زیر مشاهده می کنین.
در جشن گشایش این برج که در سمت غرب شهر تهران جای داره، محمدرضا شاه پهلوی و همسرش شهبانو فرح پهلوی حضور داشتن و منشور حقوق بشر کوروش بزرگ (اولین نوشته حقوق بشر از کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی) واسه اولین بار در این مکان پرده‌ورداری شد.
نقش‌های داخلی برج، ترکیبی از سنت و مدرنیسمه به خصوص سقف طبقه دوم. در ورودی برج، هر کدوم از لنگه‌های سنگی درها، حدود ۵/۳ تن وزن داره.
جنس این سنگ‌ها از گرانیته. برج دو آسانسور داره که از دیواره‌های برج بالا می‌روند. آسانسور اول دو طبقه رو طی می‌کنه و به سقف سیمانی می‌رسد بعد از آسانسور دوم استفاده میشه. هیچ کدوم از سقف‌ها بسته نیستن و همه اون‌ها به فضای بالاتر راه دارن.
حسین امانت در طراحی میدون آزادی هم نقش داشت. اون قبلا گفته بود که «نقوشی که در میدون دیده می شه و باغچه‌ها و گل‌کاری‌ها رو شکل می‌دهد، از طرح داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان الهام گرفته شده؛ منتها هندسه دایره گنبد تبدیل به بیضی شده است.
روابط لگاریتمی جالبی در هندسه و ابعاد گنبد مسجد شیخ لطف الله س که علم عمیق ریاضی معماران ایران در دوره‌های گذشته رو نشون می‌دهد.
طرح و فواره‌ها هم ملهم از باغ‌های ایرانیه. همین طور شیب میدون با دقت و به خاطر خاصی طراحی شده، حد ارتفاع برج آزادی ۴۵ متره؛ چون نزدیک فرودگاه مهرآباد قرار گرفته و نمی‌شه بلندتر از این ساخت.
ولی من می‌خواستم وقتی به بنا نزدیک می‌شید به طرف بالا برید، در حالی که بالا بردن بنا ممکن نبود. ما یه سرازیری در میدون به وجود آوردیم. یعنی شما از طرف فرودگاه که وارد میدون می‌شید به شکل سرازیر به برج نزدیک می‌شید و می‌رسید به اون آب نمای دایره شکل و وقتی به بنا نزدیک می‌شید، دوباره بالا می‌آیید.
زمین زیر برج به طور کامل صافه. این صافی و اون شیب میدون وقتی به هم می‌رسند، خط‌های قوسی جالبی رو ایجاد می‌کنن.»
این بنا شامل سه طبقه دارای چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پلکانه. در محوطه زیرین آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخونه، موزه و… قرار داره.
طول این بنا ۶۳ متر، ارتفاع اون از سطح زمین ۴۵ و ارتفاع از کف موزه ۵ متره.
گفته میشه در ساخت برج آزادی چهل و شش هزار قطعه سنگ بریده و پرداخت شده به کار رفته‌است. حسین امانت می‌گوید: «این بنا به گذشته‌های نورانی تاریخ ایران نظر داره؛ به زمونه ای که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم جور واجور و خیلی چیزای دیگه سرآمد بود. من می‌خواستم جمع‌بندی خودم از اینا رو در آزادی ارائه کنم تا اگه کسی از خارج میاد یا حتی مردم ایران بدونن که این اثر به کجا و به کدوم فرهنگ مربوط میشه.»
«در این بنا، قوس اصلی وسط برج، نمادی از طاق کسری مربوط به دوره قبل از اسلام (دوره ساسانی) است و قوس بالایی که یه قوس شکسته‌است از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ایران حرف می‌زند. رسمی سازیهایی که بین این دو قوس رو پر می‌کنه، خیلی ایرانیه و من اونو از گنبد مساجد ایران الهام گرفته‌ام.
از پایهً فوت وفن گنبد سازی در ایران خیلی جالبه و شما در هر مسجدی که می‌روید، یه چیز تازه‌ای می‌ببینن. در این گنبدها که نشونه نبوغ ایرانیه، معماران قدیم از قانون مربع بنا وارد دایره گنبد شده‌ان و این کار رو با کمک رسمی بندی‌ها و مقرنس کاری‌های بسیار قشنگتر انجام داده‌ان.
در برج آزادی هم همین کار انجام شده.
هندسه بنا یه هندسه مربع مستطیله که از روی چهارپایه خود می‌چرخد و ۱۶ ضلعی میشه و در آخر به صورت یه گنبد شکل می‌گیرد. البته شما این گنبد رو از بیرون نمی‌ببینن، اما از داخل برج قابل مشاهده‌است.»
«دو طبقه داخل برج، یکی بالای قوس طاق اصلی و دیگری زیر گنبده که با آسانسور به اون می‌رسید. این طبقه که به عنوان نمایشگاه طراحی شده با گنبدی از بتن سفید پوشیده شده.
این گنبد مقرنس ایرونی رو به نوع تازه‌ای اجرا می‌کنه و ارتفاع اون از بام آزادی بیرون می‌زند و از بام دیده میشه که با کاشیهای فیروزه‌ای معرق ایرونی پوشیده شده‌است.
مصرف بتن سفید در این قسمت و در سالن پذیرایی اون، در اون زمان یه کار جدیدی در ایران بود.» «این بنا سنگ‌هایی داره که در قسمت پایین برج ۳٫۲ متر طول و ۱٫۶ متر ارتفاع دارن و کار دست سنگتراشانه» «این سنگ‌ها با بتن و آهن ضد زنگ به هم چسبیده‌ان و پشت اونا یه سطح خشنه که روی اون نلغزند؛
ولی هر سنگی کنار سنگ دیگه با یه ماده قابل انعطاف بندکشی شده‌است. چیزی مثل لاستیک که قابل انعطافه. ماده‌ایه به نام (FlEXIBLE SEALANT)درزگیر انعطاف پذیر … اگه … از سیمان واسه بندکشی استفاده کنن، این کار باعث شکستن سنگا می شه.
به خاطر این که در گرمای تابستون و سرمای زمستون سنگا و بتن زیر اونا مرتبا منبسط و منقبض می شن و اگه درزها قابل انعطاف نباشه، همه خرد می شن.»
در برج آزادی هم فضایی مانند بادگیرها در رأس برج مثل‌سازی شده؛ از این رو، در چهار طرف طبقه آخر بنا، شیارهایی عمودی مشابه دریچه‌های بادگیر (چشمه ) هست.
این شیارها، علاوه بر استفاده زیباشناختی و تزیینی در طرح بنا، به تهویه هوای داخل بنا هم کمک می‌کند.
پیشنهادایی واسه آزادی گردی
۱- بعضی از کنسرتای زمستونی تهران، در سالن همایشای برج آزادی تهران برگزار می شه.
بلیط این نوع کنسرتا رو از سایتای فروش بلیط جفت و جور کنین.
۲- بازدید از برج آزادی و بخشای جور واجور اون، با جفت و جور بلیط شدنیه که از راه پرتال امکان خرید وجود نداره.
۳- یکی از بهترین نقاط تهران واسه عکس ورداری در ارتفاع، نوک برج آزادی تهرانه که مثل قسمت فوقانی برج میلاد تهران، چشم انداز زیبایی به نقاط جور واجور پایتخت داره.
۴- برج آزادی تهران، بخشی از میراث ملی کشوره و در حفظ اون همه شهروندان تهران باید سسعی کنن.
۵- از روابط عمومی برج آزادی میخوایم واسه اطلاع رسانی برنامه های جور واجور فرهنگی و هنری که در طول ماه در این مجموعه برگزار می شه، اطلاع رسانی مجازی زیادی رو در دستور کار خود بذاره.
۶- اگه مهمون خارجی در زمستون ۹۵ دارین، بازدید از برج آزادی تهران و مشاهده نمایی هیجانی از تهران سرد این روزا، می تونه یکی از لذت بخش ترین قسمتای گردشگری پایتخت باشه.
۷- واسه رفتن به برج آزادی تهران، احتیاجی به خودرو شخصی نیس و از خطوط مترو می تونین استفاده کنین.
۸- از مجموعه های فروشگاهی و خدماتی برج آزادی تهران واسه خرید آثاری که نماد تهرانه، استفاده کرده و به دوستان بین المللی خود هدیه بدین.
۹- محدوده برج آزادی تهران در محدوده طرح زوج و فرد تهران قرار نداره.
۱۰- برج آزادی تهران در زمستون امسال، برنامه های هنری و آموزشی مختلفی رو برگزار می کنه که حتماً از سایت اون، اطلاعات لازم رو به دست بیارین.
در آخر، ویدیو جالبی از نور پردازی شبونه برج آزادی تهران که سال گذشته به وسیله فیلیپ گایست،هنرمند آلمانی انجام شد رو ببینین.
