لیست کاملی از کلمات و اصطلاحات خودمانی و عامیانه قسمت 127

از پشه گوشت کبابی خواستن-خواهش یا انتظاری نابه‌جا و نشدنی داشتن

زیر زمین-اتاق یا بخشی از ساختمان که در پایین تر از سطح زمین قرار دارد

رفتن آن جا که عرب نی انداخت-به جای دور و بی بازگشت رفتن-به وضع ناجوری گرفتار شدن

با دم خود گردو شکستن-سخت شادمان و خوشحال بودن

پاترس-ترساندن کودکان برای بازداشتن از کاری

دست بردار-دست بردارنده-ترک کننده
ابرو نازک کردن(ابرو تنگ کردن)

جهیز-اسباب خانه و زندگی که عروس به خانه ی شوهر می برد

دست دوم-کار کرده-مستعمل

بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

خواستگار-کسی که به پسندیدن و گُزیدن دختر یا زنی می فرستند

از زور پسی به گربه آقا عمو گفتن(با دشمنی که دفع آن نمی‌توان، مدارا کردن)

در به دری-بی خانمانی-آوارگی

دست یکی داشتن-همدست شدن-متحد شدن

پا بریده بودن-ترک آمد و رفت کردن
از آب و گل در آمدن(مراحل اولیه‌ی شکل‌پذیری را پشت سر گذاشتن، بزرگ شدن کودک)

دامنگیر کسی شدن چیزی-گرفتار شدن کسی به چیزی

آدم(نوکر، امردی که بچه‌بازان نزد خود نگاه می‌دارند و مخارجش را می‌پردازند)

توپ علی گلابی زدن-بلوف زدن-بی پول سر قمار نشستن

جا خوش کردن-در جایی که معمولن نباید ماندن اقامت کردن

تک مضراب زدن-سخن ناموافق و ناهنجار گفتن

به دردسر انداختن کسی-کسی را به وضع دشواری دچار کردن

دوبل-دو برابر

تو دلی-بره ای که هنوز زاده نشده و آن را از شکم مادرش درآورند

 

آینه‌ی کسی بودن-یکسره از کسی تقلید کردن

درس خوان-شاگرد زرنگ و کوشا

دُم کسی را توی بشقاب گذاشتن-به طنز کسی را محترم شمردن

تو جلد کسی رفتن-کسی را برای انجام کاری وسوسه کردن

دست به کار نرفتن-حال کار کردن نداشتن-برای کار بی حوصله بودن

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن
برزخ شدن-ناراحت شدن
روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن

روی شاخ بودن-مسلم بودن-قطعی بودن

 
آلت دست کسی شدن-مورد سوء استفاده قرار گرفتن

از چیزی زدن-از مقدار چیزی کسر کردن

درجه-تب سنج-مرتبه ی نظامی
از پشت خنجر زدن-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن

از دماغ کسی در آمدن(شادی و نشاطی را با اندوه و رنج تاوان دادن)

آفتابه‌دزد-دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند
زیر لبی-زیر زبانی

خشک شدن قر در کمر-به پایان نرساندن خودنمایی و جلوه گری

درسته-یکجا-یکپارچه-کاملن
اجابت کردن معده-قضای حاجت

از بیخ-یکسره-به‌کلی-کاملن

دور سر چرخاندن و دادن-صدقه دادن

این تو بمیری از آن تو بمیری‌ها نیست(از این گرفتاری به‌سادگی دفعات پیش رها نمی‌توان شد)

دخانیات-کشیدنی ها مانند توتون و تنباکو و مانند آن ها

جَلدی-بی درنگ-به چالاکی

تو در تو- تو به تو

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک
از خجالت آب شدن-بسیار شرمنده شدن

 

 

 

آستین بر چشم گذاشتن(پنهان گریستن)

چار دستی-قمار چهار نفری

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

چله دادن-برای مراسم چهلم مرگ کسی غذا دادن

دست به ریش گرفتن-ضمانت و تعهد دادن

پشم و پیله ی کسی ریختن-ناتوان شدن کسی-از میان رفتن ابهت کسی
بالینی-کلینیکی

دو لا پهنا-پارچه ای که عرض آن دو برابر عرض پارچه های معمولی است
تند نویس-کسی که سریع می نویسد

پای چیزی را خوردن-تاوان کاری را پس دادن

راپرت-گزارش-خبر

دور اندیش-پایان نگر-پیش بین-عاقبت اندیش

 

پت و پاره-ژنده-فرسوده

تخته پِهِن-پهن خشک شده که برای خوابیدن زیر حیوانات می گذارند

تنه زدن-با تنه به کسی ضربه زدن

تظاهر نمودن-وانمود کردنف ظاهر سازی کردن

برداشت کردن-فهمیدن-گرفتن پول از حساب-درو کردن محصول کشاورزی

زخم زبان-نیش زبان-آزردگی از سخن کسی

آش دهن سوزی نبودن(زیاد جالب نبودن، اهمیت زیادی نداشتن)

از قدیم ندیم‌ها-از گذشته‌های دور

 

زیر سبیلی در کردن-زیر سبیل در کردن

بی ریش-ناجوانمرد-نامرد

 
آب آتش زده-اشک

پیله ی کسی به کسی گرفتن-کسی را اذیت کردن

اوت بودن-بی‌خبر بودن-از مرحله پرت بودن

پس افتادن-عقب افتادن اجاره و مانند آن-بهم خوردن حال کسی در نتیجه ی ترس

آفتاب‌زردی(غروب آفتاب)

بی سایه سر شدن-بی صاحب ماندن-بیوه شدن

زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

جا دکمه-سوراخی که دکمه ی لباس در آن جا می گیرد

 

پالان خروس-کنایه از چیزی که وجود ندارد برای نشان دادن نداری مطلق

این کلاه آن کلاه کردن-قرضی را با قرض دیگری پرداختن-از ریش برداشتن روی سبیل گذاشتن-کلاه تقی را سر نقی گذاشتن

پیچ خوردن-در خلاف جهت-حرکت کردن-پیچانده شدن استخوان
خر داغ کردن-ناامید شدن-ناکام شدن

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا
توان انجام کاری را داشتن

جا گذاشتن-چیزی را در جایی فراموش کردن-چیزی را سر جای خود قرار دادن
تور کردن-زن یا دختری را به دام انداختن
 

آگوز-لقب ریشخندآمیز برای مرد ریزنقش و متکبر
اسیر خاک-مرده-تن‌پرور
دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی
چوب آخر را زدن-پایان کاری را اعلام کردن-مانند در حراج

پر رویی-بی شرمی-وقاحت-دریدگی

زُل زدن-خیره نگاه کردن

بنده منزل-خانه ی من

پشت اندر پشت-نسل اندر نسل
ریش و قیچی را دست کسی دادن-اختیار کاری را به دست کسی دادن

رجز خوانی-لاف زنی-دعوی

اُتُل(شکم، اتوموبیل)

پوست کلفت-سخت جان-مقاوم
باک کسی نبودن-اهمیتی ندادن-اعتنایی نداشتن
رو شویی-ظرف یا دستگاهی که برای شستن دست و صورت نصب می کنند
پاچین-دامن زنانه

چسی درکن-آدم پر مدعا

چشمه آمدن-گوشه ای از مهارت خود را نشان دادن
آخرین تیر ترکش-آخرین تدبیر

خیط کشیدن-خط کشیدن

پیش کردن در-بستن در

روغن مالی-روغن زدن به دستگاه

ابرو کج کردن(خشم گرفتن)

آقایی فرمودن(لطف کردن، محبت کردن)

 
انداختن توی هچل-دچار دردسر و ناراحتی کردن

 

آب(عزت و رونق، طراوت و تازگی، روح، شراب خالص)

ریزه خورده-خرده ریزه-وسایل کم بهای خانه

پولکی بودن-عادت داشتن به گرفتن رشوه-بدون پول کاری را انجام ندادن
آب و رنگ-طراوت و شادابی

 
خانه به دوش-بی خانمان-آواره

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

اهل و نا اهل-کس و ناکس-نجیب و نانجیب
آب باریکه-درآمد اندک اما مرتب

انگشت‌شمار(کم، معدود)

تن خواه گردان-پول نقدی که در موقع لزوم خرج هرینه های فوری می شود

چشه ؟-او را چه شده ؟

دم ِ بخت-دختری که به سن ازدواج رسیده است

 

خوش صحبت-شیرین زبان-خوش کلام
دوره افتادن-گرداگرد شهر گشتن-به دیدار هر کسی رفتن

چیز سرش بشو-آدم چیز فهم

 

تنگ کسی افتادن-در مجاورت کسی قرار گرفتن

انگشت‌شمار-کم-معدود

خانه گرفتن-نگا. خانه بستن-اجاره کردن خانه
رمبیده-خراب شده-فرو ریخته
به خود پیچیدن-ناخوش شدن-عتاب کردن

خام طمع-پر طمع و حریص-پر توقع

دو به هم انداز-فتنه انگیز-سخن چین

دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن

پف کردن-ورم کردن-باد کردن-مغرور شدن
دمرو-کسی که دمر خوابیده
خال-نقطه ی سیاه-لکه

چینی بند زنی-عمل چینی بند زدن
جواب دندان شکن-جواب قاطع و صریح
برخورد کردن به رگ غیرت کسی-ناگوار آمدن حرفی یا کاری-گران آمدن-احساس اهانت کردن
زمین گیر شدن-ناتوان شدن از پیری یا بیماری

تنگ شدن خلق-عصبی شدن-بی حوصله شدن-خشمگین شدن

دایر شدن-بر پا شدن-رواج یافتن-آباد شدن

حال و احوال کردن-سلام و احوال پرسی کردن

دست گرفتن برای کسی-خطای کسی را مرتب به رخ او کشیدن

تریاک مال-کسی که تریاک را برای فروش لوله می کند

خوش ِ کسی بودن-به هنگام شگفتی مانند چشمم روشن! گویند

پنج تن-محمد-علی-فاطمه-حسن و حسین

تعریف کردن-به نیکی یاد کردن-ذکر خیر کردن

باد هوا خوردن-درماندگی و فقر کامل داشتن

چیز-آلت تناسلی

آتشی شدن(از کوره در رفتن)

جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

اسباب‌بازی(وسیله‌ی بازی (به‌ویژه برای کودکان))

بی پایه-دروغ-پوچ

با پا پس زدن و با دست پیش کشیدن- از بام خواندن و از در راندن

تیپ یکدیگر زدن-با هم دعوا کردن

حرف خود را به کرسی نشاندن-نظر خور را به کسی قبولاندن یا تحمیل کردن

 

افتادن به گردن کسی(به کسی تحمیل شدن)

درب و داغان شدن

اجل معلق(مرگ ناگهانی)

آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)
داغ به دل یخ گذاشتن-کاری بی هوده و بی اهمیت کردن

ژست آمدن-برای افاده حالت به اندام و چهره دادن

آشوب شدن دل(دچار تهوع شدن)

خدا-بسیار زیاد-فراوان

از آب روغن گرفتن-از هر اتفاقی بهره برداشتن

آش نذری(آشی که به نیت برآورده شدن دعایی بپزند)

در نتیجه-سرانجام-عاقبت

بست زدن-کشیدن یک بست تریاک
بازداشت-توقیف موقت-موقتا زندانی کردن

داش مشدی-لوطی محل-آن که غرور جوانی دارد

بیدار خوابی-خواب سبک-بیدار شدن پیاپی

این تو بمیری از آن تو بمیری‌ها نیست(از این گرفتاری به‌سادگی دفعات پیش رها نمی‌توان شد)

تشریف داشتن-حضور داشتن

حیف شدن-حرام شدن-نفله شدن-از فایده افتادن

خوب کردن-درمان کردن-شفا دادن

خنک شدن دل-آسایش خاطر پس از گرفتن انتقام

ازراه‌نرسیده-در همان لحظه‌ی رسیدن-به مجرد ورود

تظاهر نمودن-وانمود کردنف ظاهر سازی کردن

جوشی شدن-عصبانی شدن

 

دوا شور-شستن فرش با نوعی دوای جلا دهنده

 

 

دق کُش-آن که از غصه و اندوه بسیار بمیرد

 

 

خوش آب و هوا-معتدل-کنایه از جایی که در آن وسایل خوشی فراهم باشد
چشم و ابرو-زیبایی چهره

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

چُل کلید-جام درویشان

دست اندر کار شدن-آغاز به کاری کردن

بار انداختن-توقف و اقامت کردن

دو دستی-با هر دو دست

بِدو-دوان دوان-کسی که بسیار می دود-سریع

حقوق بگیر کس-ی که ماهانه دستمزد می گیرد

از آب گل آلود ماهی گرفتن(از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن)

آسمان با زمین دوختن(داشتن کمال مهارت در تیراندازی)

خرافاتی-آن که به خرافات باور دارد-عقب مانده

تُخم-اصل هرچیزی-دانه

 

ارنعوت-آدم ستبر و پرزور و بی‌انصاف

جو گندم-جویی که به گندم شباهت دارد-یک در میان بودن دو چیز

چفت و بست-قفل و زنجیر در یا صندوق

باد در سر داشتن-تکبر و غرور داشتن

خش-صدای گرفته-خراش

پای پس-عوض-تلافی

دیدن دم کسی-دم کسی را دیدن

 

اسب چوبین(تابوت)

بخور و نمیر-مقداری از غذا که تنها برای ادامه ی زندگی کفایت می کند

پیش خور-از پیش گرفتن حقوق مقرری

در بحر چیزی بودن-تمامن به چیزی اندیشیدن

پیش کسوتی-قدمت و برتری

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن

دست به دهن رسیدن-چیزی اندک ولی کافی برای معاش داشتن

رشته برشته-حرف های بی هوده و بی معنی

پدر مرده-یتیم-خطابی به هنگام خشم مانند پدر آمرزیده یا ننه مرده

پدر در آوردن-سخت انتقام گرفتن-گوشمالی دادن

از دهان گنده‌تر حرف زدن(گفتن مطالبی که در حد گوینده نیست)

دزدیده-دزدکی

پاره شدن چرت ب-ا امری نامنتظر روبرو شدن-جا خوردن

جوشانده-دارویی که آن را در آب می جوشانند و عصاره ی آن را به بیمار می دهند

آیه‌ی یاس-آن که بدبینی را به کمال می‌رساند
بند دل پاره شدن-بسیار ترسیدن-به وحشت افتادن

جیک و بیک کسی را دانستن-دانستن همه ی اسرار کسی

آکِله-جذام-زن سلیطه

رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن

احوال گرفتن(جویای حال شدن)

دست کسی را خواندن-یه اندیشه و نقاط ضعف کسی پی بردن

پس بودن-عقب افتادن از دیگران

اسم شپش کسی منیژه خانم بودن(خودبزرگ‌بینی احمقانه داشتن)

اهل دود(سیگاری)

باریک اندام-لاغر و ظریف

چاپی-حرف دروغ و بی اساس

به توپ بستن-باران گلوله ی توپ بر جایی ریختن

از کاسه درآمده(بیرون‌زده، ورقلمبیده)

از چیزی گلی چیدن(از چیزی بهره بردن)

افتادن توی هچل-گرفتار دردسر و ناراحتی شدن
در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن

تاتوله هوا کردن-به حیرت دچار کردن-به سکوت واداشتن

چشم کسی چهارتا شدن-سخت تعجب کردن-انتظار شدید برد

 

چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از مردم می گیرند

آستین از دهان برداشتن(خندیدن)

ریزه پیزه-کوچک اندام-ریز نقش
دستمال سفره-پارچه ای که کنار سفره می نهند تا با آن دست و لب را از غذا پاک کنند

دل فرو ریختن-سخت وحشت کردن-بسیار ترسیدن

دو دانگ-یک سوم-مقدار اندک-کم

توپ زدن-روی دست حریف برخاستن-کلک زدن

الیسون و ولیسون(وردی است که برای کسانی که منتظرشان هستند می‌خوانند)

حرف دو نبش-نگا. حرف پهلودار

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک

دو راهی-آن جا که راه دو شاخه می شود
دَنگال-جادار-بسیار فراخ

 

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن

از کفر ابلیس مشهورتر-گاو پیشانی‌سفید-نزد همه معروف

راست راست-آشکار و علنی-بی پروا

بلا تکلیف-کاری که معلوم نیست چه باید بشود-کسی که نمی داند چه باید بکند

خاله خواب رفته-آدم شل و بی حال و وارفته

 

خل و ول-دیوانه-ساده لوح
داغان-از هم پاشیده-پریشان
پرت و پلا-تار و مار-پراکنده-بی معنی-مزخرف
چروکیده-چین دار شده-ناصاف

 

از آب روغن گرفتن-از هر اتفاقی بهره برداشتن

تَک سرما شکستن-از شدت سرما کاسته شدن

از دماغ کسی در آمدن(شادی و نشاطی را با اندوه و رنج تاوان دادن)

خشتک کسی را سر او کشیدن-نگا. خشتک کسی را پاره کردن

درس گرفتن-پند آموختن-عبرت گرفتن

بته مرده-بی اصل و نسب-بی کس و کار

تیغه-هر چیزی که مانند تیغ باشد-دیوار نازک

ریسمان را طناب کردن-یک کلاغ چهل کلاغ کردن-اغراق کردن

دنده نهادن-قبول کردن-رغبت کردن

دبور-بی سر و پا-لات-ولگرد-آسمان جل

دهان به دهان گذاشتن-دهان به دهان شدن

ذاق و زوق-زن و بچه-سر و صدا و نق نق بچه

آواز کوچه‌باغی-آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است

از کمر افتادن(از خستگی زیاد از کار افتادن، ناتوان شدن در امر جنسی)

اَخ (به زبان کودکان)(بد، بدطعم)

تردستی-مهارت-شعبده بازی

درینگ درینگ-صدای شکستن شیشه-صدای برخورد پیاپی چیزی به فلز یا شیشه

آب برداشتن(هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن)

اتر خان رشتی-آدم پرافاده

دیوار مردم بالا رفتن-دزدی کردن

حاج بادام-گونه ای شیرینی از آرد و بادام و شکر

خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد

چاسان فاسان-آرایش-بزک

بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است

از حال رفتن(بی‌حال شدن، غش کردن)

روکاری-کار روی بنا یا چیزی

از جگر گذشتن-نامردی کردن

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد

 

رو آوردن-مراجعه کردن-دست به دامن شدن-پناه جستن

راست رفتن-مستقیم رفتن-بدون دردسر رفتن

دو دو زدن-تکان تکان خوردن

خفه خون-خفقان

 

حَب-قرص
دست و دل کسی به کار نرفتن-میل به کار نداشتن

از چشم کسی برق پریدن-شدت ضربه‌ای را که به کسی وارد شده است نشان می‌دهد

فال بد زدن

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

 

پاشنه بلند-کفش زنانه با پاشنه های بلند

از منبر پایین آمدن-از پرچانگی دست برداشتن-سخن را به پایان آوردن

 

بنگی-معتاد به حشیش

 

 

تن نما-نازک و نشان دهنده ی تن

خُلق تنگ-عصبانی-خشمگین

 

 

به هم خوردن حال-استفراغ کردن-بالا آوردن

حشری-شهوت ران-پر شهوت

استخوان را پیش گاو و کاه را پیش سگ انداختن-کار را به نااهل سپردن

راسته بازار-بازار راست و مستقیم
زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

 

دو زاری-سکه ی دو ریالی
زهره کردن-بسیار ترساندن

به جا آوردن-شناختن

زیادی حرف زدن-سخنان خارج از موضوع یا بیرون از صلاحیت گفتن-وراجی کردن

تبدیل به احسن کردن-چیزی را با چیز بهتری عوض کردن

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی-با کسی در افتادن

خوش دست و پنجه-نگا. خوش دست
دَم کسی را دیدن-رشوه دادن-آجیل دادن

چشم سفیدی کردن-پر رویی کردن-گوش به حرف ندادن

راه به جایی نبردن-نتیجه ندادن-به جایی نرسیدن

بد آمدن-برخوردن به کسی-ناراحت شدن
 

جفتک انداختن-لگد زدن-از انجام کاری خودداری کردن

 

بی شیله پیله-بدون حقه بازی-صاف و ساده

خاطر جمع بودن-مطمئن بودن-یقین داشتن
بد چشم-شور چشم-آن که چشم زخم برساند-مردی که به زنان نامحرم با شهوت بنگرد

 

خاک آلود-آلوده به گرد و غبار و خاک
تک پران-زن نانجیب

جارچی گری کردن-دهن لقی کردن-خبری را منتشر کردن

بی کلاه ماندن سر-بی نصیب ماندن-چیزی بدست نیاوردن

از آب درآوردن-عمل آوردن-انجام دادن

پادو-شاگرد دکان-کسی که کارهای سرپایی را انجام می دهد

دلبخواه-به اختیار-بدون رعایت رسم و قانون

دردسر دادن-ایجاد مزاحمت کردن-با پر حرفی وقت کسی را گرفتن

بید خورده-کهنه و فرسوده

این در و آن در زدن-برای انجام کاری کوشش بسیار کردن
چرب کردن سبیل-رشوه دادن-حق السکوت دادن

تلیت-نان خیسانده در غذای آبکی

چشم کسی را خون گرفتن-سخت خشمگین شدن

چوب خط-چوبی که پس از هر بار بردن کالا روی آن خطی می کشیدند تا بعد شمارش کنند

پاتوغ-محل گرد آمدن

جا آمدن حال-بهبود یافتن-سرحال آمدن

خجالت دادن-کسی را شرمسار کردن

تابوت خشکه-بسیار لاغر و ناتوان
آسمان به ابرو پوشیدن(پنهان ساختن امر آشکار)

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

آفتابی شدن-پیدا و آشکار شدن-بیرون زدن آب قنات

تو به تو-گوناگون-لا به لا
اسم درگوشی-نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است

پوست خربزه زیر پای کسی انداختن-کسی را به دردسر انداختن

حیا را خوردن و آبرو را قی کردن-بسیار بی حیا و گستاخ بودن

اهل محل-همه‌ی کسانی که در یک محل کار یا زندگی می‌کنند

 

جنگل مولا-جایی بی نطم و ترتیب-شهر بی قانون

به خشت افتادن-متولد شدن-به دنیا آمدن